Islamic Architecture and Orientalizing Style in Habsburg Bosnia, 1878-1918
The project ERC 758099 highlighted an understudied experiment at the intersection of nineteenth-century European and Islamic architectural histories. It drew attention to a significant body of buildings designed by architects trained in Central Europe for use by Muslims in Habsburg-ruled Bosnia-Herzegovina (1878-1918). They include mosques, madrasas, and other buildings corresponding to a traditional Islamic formal and functional typology. The composition and decoration of their façades, however, is the product of nineteenth-century European Historicist conduct. Quoted are elements from assorted Islamic artistic heritages, with prominence given to Egypt and Andalusia.
The Orientalizing style developed for these buildings also spread to others outside this typology. It became a prominent style for town halls and residences; on occasion, it was also used in the design of railway stations, schools, or hotels. The spread and concentration of buildings in this style in Bosnia is extraordinary, yet remains little-studied. The very existence of a heritage of buildings for use by Muslims in a Habsburg-ruled land is practically unknown.
The project’s primary intention was to validate the assertion that these buildings must be considered a distinct group of architectural monuments, and that they, in consequence, constitute a phenomenon that demands separate appraisal and study.
Intertwined with this architectural phenomenon is the stylistic phenomenon traditionally (yet inaccurately) called ‘pseudo-Moorish’ in Bosnia. This study explored its historical sources and the channels of their reception, as well as the logic and aesthetic of these sources’ paraphrasing in a nineteenth-century Central and Southeast European context.
By documenting and analysing this heritage in the necessary detail, the project filled a significant gap in published scholarly research. It also contributed to our understanding of European powers’ historical responses to the challenge of cultural diversity in territories under their control.
Islamska arhitektura i orijentalizirajući stil u habsburškoj Bosni i Hercegovini
Ovaj projekat se fokusira na nedovoljno istražen eksperiment koji se nalazi u središtu ukrštavanja evropske i islamske (h)istorije/povijesti arhitekture devetnaestog stoljeća/vijeka. Fokus projekta se stavlja na obimnu količinu građevina namijenjenih muslimanima u habsburškoj Bosni i Hercegovini (1878-1918), projektovanih od strane arhitekata školovanih u centralnoj Evropi. Spomenute građevine, među kojima preovladavaju džamije se većinom pozivaju na tradicionalnu islamsku formalnu i funkcionalnu tipologiju, dok su kompozicija i dekoracija njihovih fasada rezultat historicističkog pristupa devetnaestom stoljeću/vijeku. Arhitektonski elementi su citirani iz raznovrsnih islamskih umjetničkih nasljeđa, sa naglaskom na Kairo i Andaluziju.
U Bosni i Hercegovini, mnoge od ovih građevina su pogrešno interpretirane kao puke obnove gradnji osmanskog perioda, kao što je zaista navedeno na nekolicini zapisa. Međutim, ove informacije se generalno odnose više na institucije koje su se nalazile u ovim građevinama nego na njihovu trenutnu formu i arhitekturu.
Primarna namjena projekta je ispitivanje tvrdnje da se gore pomenute građevine trebaju smatrati posebnom grupom arhitektonskih spomenika, te da kao takve, predstavljaju fenomen koji zahtijeva neovisnu/nezavisnu procjenu i izučavanje. Sa ovim fenomenom u arhitekturi je isprepleten i stilski fenomen koji se u Bosni i Hercegovini tradicionalno, iako netačno, naziva „pseudo-maurskim“. Stil gradnje objekata izgrađenih za muslimansku zajednicu je bio upravo ovaj orijentalizirajući stil, koji je još jedan fokus projekta.
Studija ima namjeru istražiti (h)istorijske/povijesne izvore i kanale njihove percepcije, te logiku i estetiku parafraziranja ovih izvora u kontekstu devetnaestog stoljeća/vijeka u Centralnoj i Jugoistočnoj Evropi.
Detaljnim dokumentovanjem i analizom ovog kulturnog nasljeđa, projekat će ispuniti značajnu prazninu u polju objavljenih naučno-istraživačkih radova. Pored toga će doprinijeti našem razumijevanju (h)istorijskih/povijesnih odgovora Evropskih sila na izazov raznolikosti kultura u teritorijama pod njhovom upravom.
-> back